Meer dan in enige andere tak van de tandheelkunde is orthodontie een samenwerking tussen patiënt (ouders) en de orthodontist. Orthodontische behandelingen duren in de regel vrij lang, gemiddeld twee tot twee en een half jaar en het resultaat is erg afhankelijk van hoe trouw en nauwkeurig men de instructies opvolgt. De behandeling verloopt in de meeste gevallen zoals gepland maar een optimaal resultaat is niet in alle gevallen te garanderen indien de medewerking of moedernatuur tegenwerken. Aan de hand van de verzamelde gegevens in de vorm van gebitsafdrukken en rőntenfoto`s kan de orthodontist een behandelplan opstellen. In veel gevallen wordt dit plan met u in een aparte zitting besproken. In sommige gevallen is het nodig om tanden of kiezen te verwijderen, dit is een beoordeling die per patiënt moet worden gemaakt.
Hoe lang een behandeling duurt, hangt af van de ernst van het probleem, de groei van de patiënt en de mate van medewerking. De geschatte behandelingsduur benadert in de regel redelijk de werkelijke duur, maar een behandeling kan uitlopen als bijvoorbeeld de groei anders verloopt dan verwacht, of als de medewerking te wensen overlaat.
Medewerking van de patiënt (en ouders) is essentieel en betekent:
- het handhaven van een perfecte mondhygiëne – nakomen van de afspraken. Deze zullen, omdat 90% van onze patiënten schoolgaand is, vaak onder schooltijd vallen. Wettelijk gezien is de school verplicht vrij te geven voor afspraken bij een tandarts. Onder het nakomen van afspraken valt ook het dragen van de apparatuur zoals elastieken, buitenbeugel, etc. volgens de instructies.
- dragen van de apparatuur zoals elastieken, buitenbeugels,etc.
- vermijden van zoet voedsel (snoep en frisdranken) en hard voedsel die de apparatuur kunnen beschadigen of de tanden kunnen aantasten – contact opnemen indien de beugel kapot is, ook als er binnenkort al een afspraak staat Matige of slechte mondhygiëne kan leiden tot gaatjes, ontkalkingen, verkleurde tanden en tandvleesziekten.
Bij beslist onvoldoende medewerking van de patiënt kan het zelfs nodig blijken een behandeling voortijdig te staken, ook het niet nakomen van de financiële verplichtingen kan tot het opschorten of zelfs staken van de behandeling leiden. Als er om enige reden een behandeling voortijdig wordt beëindigd, kan dit leiden tot ernstig negatieve gevolgen voor het gebit van de patiënt.
Orthodontische apparatuur is geen speelgoed. Zij is precies ontworpen om een specifiek probleem aan te pakken en moet met zorg worden behandeld. Alle voedsel en activiteiten, waardoor delen van de apparatuur zouden kunnen worden ontzet of losraken en eventueel kunnen worden ingeslikt of ingeademd, dienen te worden vermeden. De mond is erg gevoelig voor veranderingen. Het plaatsen van apparatuur wordt dan ook vaak gevolgd door een periode van aanpassing, het kan dan tijdelijk met ongemak gepaard gaan en de tanden kunnen gevoelig worden. Eventueel kan in dit geval een pijnstiller worden genomen, vermijdt langdurig gebruik van pijnstillers. Het voltooien van een orthodontische behandeling, is geen garantie voor levenslang rechtstaande tanden . Echter er zal alles aan worden gedaan om het behaalde resultaat te behouden. Daarvoor zal in regel retentie apparatuur nodig zijn om de tanden op hun nieuwe plaats te houden. Patiënten die in deze fase hun retentie apparatuur niet volgens de gegeven instructie dragen, zien vaak hun tanden verschuiven.
Na ongeveer 1 à 2 jaar is de stand van de tanden al een stuk stabieler. Wil men de tanden ook in de toekomst zo recht mogelijk houden dan raden wij aan om de retentie apparatuur ook in de toekomst in ieder geval enkele nachten per week te blijven dragen. Indien er een draadje achter de voortanden is geplakt met het doel om de tanden op hun plaats te houden dan is het advies om dit zo lang mogelijk te laten zitten, omdat tijdens het ouder worden tanden vaak schever willen gaan staan Dit is een onderdeel van de normale ontwikkeling die ook kan optreden bij mensen die niet behandeld zijn. Een orthodontische behandeling is, zoals elk medisch handelen, niet geheel vrij van risico`s. De risico’s zijn echter zeer minimaal en zullen uiteraard op iedere mogelijke manier worden getracht te voorkomen.
De voornaamste risico’s tijdens een beugel behandeling zijn:
- Cariës (gaatjes), gingivitis (tandvleesontsteking) en blijvende verkleuringen (ontkalkingen) op tanden en kiezen kunnen ontstaan wanneer de patiënt veel suikerhoudende producten eet en/ of niet regelmatig of niet zorgvuldig het gebit poetst. Deze risico’s bestaan uiteraard altijd, maar zijn groter tijdens een beugel behandeling. Daarom krijgt elke patiënt bij het begin van de behandeling een mondhygiëne-instructie. Voorts dient ook uw eigen tandarts de gezondheid van het gebit en tandvlees tijdens de beugel behandeling te blijven bewaken.
- De lengte van de wortels van enkele tanden of kiezen kan lichtelijk afnemen tijdens de behandeling (zgn. wortelresorptie). In het algemeen heeft dit geen consequenties,doch bij enkele patiënten kan dit fenomeen versterkt optredenen in dat geval kan de lange termijn prognose van de betroffen tanden negatief beïnvloed worden. De behandeling kan in een dergelijk geval worden aangepast. Controle hiervan gebeurt door het regelmatig maken van röntgenfoto’s.
- Wanneer er -met name bij volwassenen- reeds voor aanvang van de behandeling sprake is van een tandvleesaandoening (gingivitis) of aandoening van het tandondersteunende kaakbot (parodontitis), of een voorstadium hiervan, kan de gezondheid van het tandvlees en kaakbot negatief beïnvloed worden tijdens een beugel behandeling. In dit soort gevallen kan het soms verstandig zijn in het geheel niet aan een behandeling te beginnen of pas te starten als de behandelend parodontoloog toestemming heeft gegeven voor de orthodontische behandeling.
- Incidenteel kunnen er kaakgewrichtsklachten ontstaan, die pijn in het gewricht, hoofd- of oorpijn veroorzaken. Deze klachten kunnen echter ook ontstaan wanneer er geen beugel behandeling plaatsvindt. Een oorzakelijk verband is dan ook niet aantoonbaar. Deze klachten zijn meestal van voorbijgaande aard.
- Door een beschadiging van een tand of kies of door een grote vulling hebben kan de zenuw beschadigd zijn. In enkele gevallen kan een beugel behandeling klachten hieraan opleveren, waardoor een onvoorziene behandeling door uw tandarts noodzakelijk kan zijn.
- Normaal gesproken kunnen na het plaatsen of bijstellen van de beugel de tanden en kiezen enkele dagen gevoelig zijn. Deze periode en de mate van gevoeligheid varieert van patiënt tot patiënt. Bij breuk of losraken van apparatuur of bij ongewone klachten dient u contact met de praktijk op te nemen voor overleg of om een afspraak voor herstel te maken. Eventueel kan in geval van pijn een pijnstiller worden genomen maar vermijdt langdurig gebruik van pijnstillers.
- Met een beugel moet je zorgvuldig omgaan. Delen van een beugel kunnen in hoogst uitzonderlijke gevallen per ongeluk ingeslikt worden of in de luchtpijp terecht komen. Ook kan de apparatuur de slijmvliezen irriteren. Bij breuk, het losraken van apparatuur of beschadiging van buitenaf kunnen de wangen, lippen, tong of gedeelten van het mondslijmvlies beschadigd raken.
- In sommige situaties zijn, in het kader van beugel behandeling, het trekken van tanden of een chirurgische behandeling noodzakelijk. Bespreek, indien gewenst, de risico’s van deze behandelingen met uw tandarts of kaakchirurg voordat u hiermee instemt.
- Wanneer er afwijkende, onvoorziene kaakgroei tijdens of na de behandeling optreedt die het behandelresultaat nadelig beïnvloedt, kan aanvullende behandeling of kaak chirurgische correctie een overweging zijn.
- De duur van een behandeling is erg moeilijk in te schatten; onder andere slechte medewerking bij het dragen van de apparatuur, breuk en/ of losraken daarvan. Slechte mondhygiëne en het niet nakomen van afspraken kunnen de behandelingstijd verlengen en de eindresultaten negatief beïnvloeden, evenals trage tandverplaatsingen of een moeilijk te corrigeren groeipatroon. Regelmatige controlevisites zijn niet alleen noodzakelijk ten behoeve van de ongestoorde voortgang van de behandeling maar ook om de gezondheid van het glazuur en tandvlees te beoordelen.
- Tanden en kiezen hebben na een beugel behandeling de neiging gedeeltelijk terug te schuiven naar hun oorspronkelijke stand. Daarom is optimale stabilisatie middels zogenaamde retentieapparatuur in de vorm van een vastgeplakt spalkje/draadje en/of een uitneembare (nacht) beugel meestal noodzakelijk. Omdat na afloop van de behandeling geen regelmatige controles meer plaatsvinden, is de patiënt zelf verantwoordelijk voor het naleven van de mondelinge en/of schriftelijke instructies die voor de retentiefase gegeven worden. In bepaalde situaties, zoals bij forse en onvoorziene kaakgroei, mondademhaling, verhoogde tongdruk of afwijkende mondgewoontes kan het behaalde behandelresultaat minder stabiel zijn. Overigens dient men te beseffen dat in alle gebitten – dus ook die niet orthodontisch behandeld zijn – met toenemen van de leeftijd de positie van tanden of kiezen verandert. Dit is een normaal fysiologisch verouderingsproces, waarover ook een tandarts geen controle heeft.
- Door de verscheidenheid in grootte en vorm van tanden en kiezen kan na een beugel behandeling een aanvullende tandheelkundige behandeling wenselijk zijn om een optimaal resultaat te bereiken. Hierbij valt te denken aan composiet-restauraties en –opbouwen, kroon- en brugwerk en parodontale therapie. Indien zoiets aan de orde komt, kunnen wij u en uw tandarts hierover adviseren.
- Voor iedereen is een beugel behandeling een vrijwillige keuze en mogelijke behandelingsalternatieven zullen met u besproken worden . Een alternatief kan altijd zijn om geen behandeling te laten uitvoeren: u kunt ervoor kiezen uw huidige gebitssituatie te accepteren zonder beugel correctie.
- Niet tijdig afgezegde afspraken en beugels die door onzorgvuldig gebruik kapot zijn gegaan, worden in rekening gebracht.
- Tijdens en na de orthodontische behandeling worden mond foto’s gemaakt die gebruikt kunnen worden op social media.
- Alle patiënten krijgen bij aanmelding dit informed consent en wij gaan er vanuit dat u bij het starten van een behandeling deze tekst heeft gelezen en dat u bewust bent met de risico’s van een orthodontische behandeling en de gewenste medewerking om tot een zo optimaal mogelijk resultaat te komen. Voor vragen hieromtrent kunt u altijd bij ons terecht.
“In deze praktijk wordt gewerkt met taakdelegatie. Dat betekent dat een deel van de taken van de orthodontist worden overgenomen door de assistenten.
De assistenten zijn hiervoor intern- en extern opgeleid en daarna bekwaam en bevoegd verklaard. De assistenten werken altijd in opdracht van de orthodontist, waarbij de orthodontist altijd eindverantwoordelijk blijft voor alle uitgevoerde handelingen”.